نیم فاصله چیست و چه کاربردی دارد؟
در این مقاله یاد میگیریم که: نیمفاصله چیست و چرا باید از آن استفاده کنیم؟ همچنین با موارد استفاده از نیم فاصله و نحوه تشخیص آن در هنگام تایپ، آشنا میشویم.
فهرست مطالب
نیم فاصله چیست؟
نیم فاصله یک فاصله با عرض صفر بین دو حرف فارسی است که از چسبیدن این دو حرف به هم، جلوگیری میکند. مثل کلمهی: خانوادهها به جای خانواده ها.
در واقع نیم فاصله یکی از قواعد نگارشی و ویرایشی است که نه میتوان آن را در صفحه نمایش دید و نه وقتی که بر روی کاغذ چاپ می شود قابل دیدن است. وظیفه این کاراکتر این است که فاصله بین حروف قبل و بعد از خود را طوری تنظیم کند که نگذارد آنها بهم بچسبند و یا از یکدیگر بیش از حد فاصله بگیرند.
برای درک بهتر مفهوم نیم نیم فاصله بهتر است بدانیم که در زبان فارسی دو نوع فاصله بین حروف وجود دارد:
یکی فاصلهی معمولی که به آن فاصله حقیقی یا فاصله برون کلمه میگویند: مثل فاصله بین ماشین و تحریر در کلمهی ماشین تحریر.
و دیگری فاصلهی بین هر حرف در هنگام نوشتن است. که به آن نیمفاصله، فاصله مجازی یا فاصلهی درونکلمه میگویند. اما نکتهای که وجود دارد این است که وقتی چند کلمه با هم ترکیب شوند، ممکن است در تشخیص فاصله مجازی دچار مشکل شویم و اینجاست که اشتباهات نگارشی در متن شروع میشود.
نیم فاصله در زبان انگلیسی Semi-Space نام دارد و استفاده از کلمهی نیم اسپیس که رایج شده است، درست نیست.
نکته: در تعریف ویکی پدیا از نیم فاصله آمده است: فاصله مجازی، فاصله صفر، نیم فاصله و یا فاصله جامد یک کارکتر در استاندارد یونیکد هست و برای حروفچینی کامپیوتری بعضی از خطها مانند خط فارسی به کار میرود.
اما دقت کنید که فاصله جامد با نیم فاصله فرق دارد. اگر دوست دارید در مورد فاصله جامد بیشتر بدانید بعد از خواندن این مقاله روی فاصله جامد کلیک کنید.
چرا از نیم فاصله استفاده میکنیم؟
به 3 دلیل از نیم فاصله در متن استفاده میکنیم:
- اینکه بدانیم ما با یک واحد معنایی سر و کار داریم و آنچه که در مقابل ماست یک کلمه است نه دو کلمه.
- باعث بهتر خوانده شدن کلمات میشود. مثلا کلمهی طناب بازی با نیم فاصله، طناببازی خوانده میشود و بدون استفاده از فاصله مجازی: طنابِ بازی.
- مورد بعد اینکه استفاده نکردن از نیم فاصله باعث میشود نرمافزارهای واژهپرداز و مرورگرها، آن کلمه را، دو کلمه در نظر بگیرند و به همین دلیل وقتی که این کلمه به انتهای خط برسد، قسمتی از آن در انتهای خط باقی بماند و بخش دیگر آن در خط بعدی ظاهر شود.
به خاطر این موارد، بهتر است که در متن خود از نیم فاصله استفاده کنیم.
موارد استفاده از نیم فاصله: چه کلماتی به نیم فاصله نیاز دارند؟
1. نیم فاصله در افعال: سه گروه از فعلهای زبان فارسی به نیم فاصله نیاز دارند:
- فعلهای ماضی استمراری: مثل میرفتم، میدانستی، میگفت و…
- فعلهای ماضی نقلی: رفتهاید، گفتهاند و…
- فعلهای مضارع اخباری: میآیم، میدانید، میگویم و…
2. فعلهایی که با پیشوندهای کوتاه نوشته میشوند، بهتر است با نیم فاصله نوشته شوند مثل دربرگرفتن، فراگرفتن و…
3. همچنین در هنگام استفاده از مصدر فعالهای مرکب نیز بهتر است که از فاصله مجازی استفاده شود مثل: سوارشدن، توصیفکردن و…
4. هنگام جمعبستن کلمات با نشانهی «ها»: مثل خانهها، گردانها، اسبابها و…
- نکته: برای کلماتی که با «ها» جمع میشوند، بهصورت چسبیده نیز میتوان آنها را بهکار برد مثل آنها و اینها، اما دقت کنید که برای یکدست بودن متن، از هر کدام استفاده کردید تا انتهای متن از همان استفاده کنید.
5. پیشوندها و پسوندهای صفتساز و اسمساز: خیلی از کلماتی که نیاز به نیمفاصله دارند از این جنس هستند مثل: مهربانتر، شبیهسازی، کارکشتهترین، برنامهریزی، آسیبپذیری، بیعاطفه، پادساعتگرد و…
- صفتهای کمتر/کمترین، بیشتر/بیشترین، بهتر/بهترین نیاز به نیم فاصله ندارند.
6. اسمها، صفتها و قیدهای دوجزئی و چندجزئی مثل: دوستداشتنی، شیرینیفروشی، بهزودی و…
نحوه تشخیص نیم فاصله در متن
اما چطور تشخیص دهیم که کجا باید از فاصله مجازی استفاده کنیم؟ چه قانون و قاعدهای به ما کمک میکند که بدانیم یک کلمه، نیاز به نیم فاصله دارد یا خیر؟
از نظر من، بهترین راه برای شناخت کلماتی که نیاز به فاصله مجازی دارند، استفاده از اصل استقلال آن کلمه است. یعنی کلمهی مدنظر ما، که ممکن است از چند جز تشکیل شده باشد، یک کلمهی مستقل باشد و آن چند جز، یک واحد معنایی محسوب شود.
به عنوان مثال: کلمهی «شیرینی» معنای جداگانه دارد و کلمهی «فروشی» نیز دارایه معنای جداگانه است، اما در کنار هم یک معنای واحد دارند.
کلام آخر
در این مقاله، تلاش کردم که مفهوم نیم فاصله یا فاصله مجازی را به شما منتقل کنم. اما اگر فکر میکنید، موضوعی هست که اضافه شدن آن کمک میکند، این مقاله کاملتر شود، قسمت نظرات این مقاله، برای شماست. همچنین اگر سوالی برایتان پیشآمده، میتوانید از قسمت دیدگاهها، سوالتان را مطرح کنید.
از طرفی در این مقاله در مورد نحوه تایپ فاصله مجازی، صحبتی انجام نشد، در صورتی که قصد دارید با روشهای تایپ نیم فاصله آشنا شوید، مقالهی چگونه در ورد نیم فاصله بگذاریم را مطالعه کنید.
دیدگاهتان را بنویسید