کاربرد ویرگول در هنگام نگارش به زبان فارسی
ویرگول در زبان فارسی چه کاربردهایی دارد؟ به مثال زیر توجه کنید:
«بخشش، لازم نیست اعدامش کنید!»
«بخشش لازم نیست، اعدامش کنید!»
حتما مثال بالا و جملاتی شبیه به این را زیاد شنیدهاید و تا حدودی با کاربرد ویرگول و دیگر علائم نگارشی در زبان فارسی آشنا هستید. در نگاه اول شاید با خودتان بگویید که ویرگول که چیز مهمی نیست و با اینجور مثالها خیلی بزرگش کردهاند.
ولی صبر کنید!!! در این مقاله قرار است دیدتان نسبت به این علامت عوض شود و از این به بعد از ویرگول در جملات خود استفاده کنید.
در این مقاله موارد زیر را بررسی میکنیم:
- ویرگول چیست؟
- ویرگول در زبان فارسی چه کاربردهایی دارد؟
- علامت ویرگول در کیبورد به چه صورت تایپ میشود؟
- شیوه درست فاصلهگذاری علامت درنگ نما یا ویرگول به چه شکل است؟
اگر موافق باشید برویم سر اصل مطلب و با تعریف نشانهی ویرگول مبحث امروز را شروع کنیم.
ویرگول چیست؟
ویرگول در اصل یک کلمه فرانسوی است که در زبان فرانسه به شکل Virgule نوشته میشود. این کلمهی فرانسوی در زبان فارسی به دو کلمه درنگنما و واوک بازگردانی شده است. در زبان انگلیسی هم به آن کاما (Comma) میگویند.
البته همانطور که میدانید ما همگی زبان فارسی را دوست داریم و میگوییم: درنگنما و دو کلمه ویرگول و کاما اصلا به کاربرده نمیشود.😉
ویکی پدیا تعریف زیر را از ویرگول ارائه میکند: ویرگول یا درنگنما یکی از نشانههای سجاوندی زبان فارسی است که برای جداسازی جملههای ساده و بندها به کار میرود. (+)
اما اگر بحث را کمی بازتر کنیم نقش ویرگول تنها جداسازی جملات نیست و در مکثهای کوتاه و جداسازی کلمات هم از آن استفاده میشود. اصلا هنگامی که امکان تغییر معنی در جملات وجود دارد باید از ویرگول استفاده شود.
تا اینجا با نکاتی در مورد ویرگول و تاریخچه آن آشنا شدید. در ادامه این مقاله به 7 مورد از کاربردهای ویرگول در زبان فارسی اشاره میکنیم.
7 کاربرد ویرگول یا کاما در زبان فارسی
هفت مورد زیر از مهمترین کاربردهای ویرگول در نگارش زبان فارسی است:
1- میان دو جلمه پایه و پیرو
جملات پایه و پیرو چیست؟ اگر یک جمله بیشتر از یک فعل داشته باشد به آن جملهی مرکب میگویند. هر جملهی مرکب از یک جملهی ساده تشکیل شده است که منظور نویسنده را بیان میکند که به آن جمله پایه میگویند. جملهی پیرو نیز آن جملهای است که برای تکمیل کردن جمله پایه آورده میشود.
در میان هر جمله پایه و پیرو از ویرگول استفاده میشود. مثالهای زیر به درک بهتر این موضوع کمک میکند:
اگر میخواهی موفق شوی، باید خودت را باور کنی.
غذاهایی که او میخورد، سلامتیش را به خطر میاندازد.
2- پیوند بین کلمات و عبارتهای مرتبط در یک جمله
زمانی که در یک جمله چند کلمه و یا عبارت به هم مرتبط باشند از ویرگول استفاده میکنیم. مثلا:
پرسپولیس، استقلال، تراکتورسازی و نساجی پرطرفدارترین باشگاههای فوتبال ایران هستند.
نقطه، ویرگول و نقطه ویرگول پرکاربردترین علائم سجاوندی هستند.
3- کاربرد ویرگول برای جلوگیری از اشتباه خواندن
اگر نگذاشتنِ ویرگول در جمله باعث اشتباه خواندن آن شود باید از درنگنما (خیلی وقت بود نگفته بودم😊😀) استفاده کنیم.
مثال معروف این بخش را ابتدای این مقاله خواندید. برای درک بهتر، به مثال زیر نیز توجه کنید:
پدر قلی آمد.
پدر، قلی آمد.
4- بعد از بدل و جملهی دعایی در آغاز یا پایان جمله
در این بخش ابتدا هر کدام از این عبارتها را در حد یکی دو خط، توضیح میدهم و در ادامه برای درک بهتر در مورد کاربرد ویرگول در این جملات مثالی زده میشود.
بدل: اسمی است که یکی از خصوصیات (نام دیگر، شهرت، لقب و …) اسم قبل از خودش را توصیف میکند.
مثال1: خواهرم، سارا به بازار رفت.
مثال2: کاکا، بهترین بازیکن جهان در سال 2007، از فوتبال خداحافظی کرد.
البته بهتر است بدانید که اگر عبارتی که به عنوان بدل استفاده میشود، طولانی باشد بهتر است از خط فاصله به جای ویرگول در نگارش جمله استفاده شود.
مثال: حافظ -شاعر و غزلسرای مسلمان و فارسی زبان قرن هشتم هجری قمری- در سال 792 درگذشت.
عبارتهای دعایی: عبارتی که در جمله بعد از بردن نام شخص برای احترام به او آورده میشود.
مثال: ابوسعید که رحمت خدا بر او باد، عارفی وارسته بود.
5- کاربرد کاما در جداسازی اعداد، نشانی یا مرجع یک نوشته
یکی دیگر از کاربردهای ویرگول در نگارش، استفاده از آن برای جداکردن اعداد، نشانی و مراجع یک نوشته است. به مثالهای زیر توجه کنید:
اعداد تک رقمی اول عبارتند از: 2، 3، 5 و 7. (کاربرد ویرگول در جداکردن اعداد)
بلوار سجاد، روبروی پارک ملت، امین 19، پارک علم و فناوری مشهد (استفاده از ویرگول در هنگام نوشتن آدرس)
دولتآبادی، محمود، کلیدر، جلد1، 1357 (استفاده از کاما در هنگام نوشتن مراجع)
6- بعد از قید در ابتدای جمله
سرانجام، به آرزویم رسیدم.
به راحتی، میتوان وضعیت زندگی آدمها را از روی باورهایشان حدس زد.
7- در میان کلمات تکرارشونده
گاهی اوقات پیش میآید که در یک جمله کلمهای دوبار و پشت سر هم تکرار میشود. در میان این کلمات تکرار شونده از ویرگول استفاده میشود.
مثال: فاطمه، فاطمه است.
یک نکته مهم در مورد کاربرد ویرگول در جملات
خب، تا اینجا سعی کردیم کاربردهای ویرگول در نگارش را خیلی مختصر توضیح دهیم. ممکن است موارد دیگری هم بتوان به این 7 مورد اضافه کرد اما فکر میکنم توضیح بیشتر از حوصلهی این مقاله خارج باشد. اما نکتهی زیر به جای همهی موارد دیگر میتواند به شما کمک کند.
نکته: ویرگول، کاما یا همان درنگنمای دوست داشتنیمان در اصل یک نشانه برای وقف و مکث کوتاه مدت است و استفاده از آن در جملات به خواننده کمک میکند که در کنار اطلاع از مفهوم جمله، وقفهای داشته باشد و به اصطلاح نفسی تازه کند. این وقفه کوتاه مدت را به یاد داشته باشید و از آن در هنگام نوشتن استفاده کنید. برای وقفههای طولانیتر از نقطه ویرگول و نقطه استفاده میشود.
تایپ ویرگول در کیبورد
برای نوشتن ویرگول با استفاده از کیبورد در ویندوز از کلیدهای Shift+T استفاده میشود. البته در صفحه کلیدهای مختلف و سیستم عاملهای مختلف ممکن است جایگاه این عبارت متفاوت باشد. اگر نمیدانید که عبارت ویرگول را در هر سیستمعاملی به چه صورت تایپ کنید، به مقالهی راهنمای تایپ ویرگول در کیبورد فارسی و انگلیسی در وبلاگ تایپافزار مراجعه کنید.
شیوه درست فاصلهگذاری ویرگول به چه شکل است؟
بگذارید اینطور برایتان بگویم، تقریبا همهی افراد در جملات خود، فاصله ویرگول را اشتباه قرار میدهند.
معمولا وقتی دانشجویان، گزارشکار خود را پیش استادشان میبرند و استاد نمیتواند ایرادی پیدا کند، ناگهان علائم نگارشی را در جملات میبیند و چشمانش قلب میشود😍. در این لحظه رو به دانشجو میکند و شروع میکند به ایراد گرفتتن از علائم نگارشی گزارش دانشجوی عزیزش. پس حتما فاصله درست علائم نگارشی را رعایت کنید.
رعایت فاصله درست سه علامت نقطه و ویرگول و نقطه ویرگول کار سختی نیست و به این صورت است: همهی این علامتها باید به کلمهی قبل از خودشان بچسبند و نسبت به کلمهی بعدشان فاصله داشته باشند.
البته اگر این فاصلههای علائم نگارشی را رعایت نکردهاید، میتوانید با استفاده از نرم افزار ویراستار متون فارسی همهی علائم نگارشی را با یک کلیک اصلاح کنید.
خداحافظی موقت
در این مقاله با کاربردهای مختلف ویرگول آشنا شدیم. دانستیم که ویرگول چیست، از کجا آمده و به کدام قسمت جمله باید برود.
و در آخر باعث خوشحالیست اگر نظرات خود را با ما در میان بگذارید و اگر احیانا مطلبی از قلم افتاده و یا خوب به آن پرداخته نشده، در قسمت نظرات مطرح کنید.
پکیج دانشجو: همهی چیزی که در دوران دانشجویی به آن احتیاج دارید. اگر دانشجو هستید و با این پکیج آشنا نیستید روی اطلاعات بیشتر کلیک کنید.
دیدگاهتان را بنویسید